Kalite El Kitabı Nedir?
ISO 9001:2015 standardına göre, kalite el kitabı artık zorunlu bir doküman olmasa da, birçok işletme süreçlerini düzenlemek ve kalite yönetim sistemini daha iyi tanımlamak amacıyla kalite el kitabını kullanmaya devam etmektedir. Kalite el kitabı, ISO 9001:2015 standardının gerekliliklerini karşılayan bir kalite yönetim sisteminin (KYS) nasıl kurulduğunu ve işletildiğini tanımlar. Bu doküman, kuruluşun politikalarını, hedeflerini ve süreçlerinin nasıl yönetildiğini detaylı bir şekilde açıklayan bir rehber olarak kullanılabilir.
Kalite El Kitabının Göre Amacı ve İçeriği
ISO 9001:2015 standardı, risk tabanlı düşünme ve süreç yaklaşımını ön plana çıkarır. Kalite el kitabı, bu yaklaşımları kapsayarak kuruluşun süreçlerini, kalite hedeflerini, görev ve sorumlulukları net bir şekilde ifade eder. Kalite el kitabı, kuruluşun:
- Kalite Politikası ve Hedeflerini
- Proses Yaklaşımını
- Görev ve Sorumlulukları
- Risk ve Fırsat Yönetimini
- Performans İzleme ve İyileştirme Süreçlerini
açıklamalıdır.
Kalite El Kitabında Bulunması Gereken Başlıca Unsurlar (ISO 9001:2015)
-
Kuruluşun Bağlamı: ISO 9001:2015’te kuruluşun iç ve dış bağlamının belirlenmesi önemlidir. Kalite el kitabı, kuruluşun iç ve dış faktörlerini tanımlamalıdır. Bu, kuruluşun hangi şartlar altında faaliyet gösterdiğini ve ilgili tarafların beklentilerini anlamak için gereklidir.
-
Liderlik ve Taahhüt: Üst yönetimin kalite yönetim sistemine olan bağlılığı ve liderliği açıkça belirtilmelidir. Kalite politikasının oluşturulması ve yaygınlaştırılması liderliğin sorumluluğundadır.
-
Risk Tabanlı Yaklaşım: ISO 9001:2015, risklerin ve fırsatların tanımlanmasını ve bu risklerin yönetilmesi gerektiğini vurgular. Kalite el kitabında bu risk yönetimi süreçleri yer almalıdır.
-
Kalite Hedefleri ve Planlama: Kalite hedefleri kuruluşun stratejik planlaması doğrultusunda belirlenmeli ve bu hedeflerin nasıl izleneceği detaylı olarak açıklanmalıdır. Bu, süreçlerin sürekli iyileştirilmesine yönelik bir rehberdir.
-
Proses Yönetimi ve Etkileşimleri: Kuruluşun faaliyet gösterdiği ana süreçlerin tanımı yapılmalı ve bu süreçlerin birbirleriyle nasıl etkileşim içinde oldukları belirtilmelidir. Proses bazlı yönetim ISO 9001:2015’in ana unsurlarındandır.
-
Performans İzleme ve İyileştirme: ISO 9001:2015 sürekli iyileştirmeye büyük önem verir. Kalite el kitabı, performansın nasıl izleneceğini ve iyileştirileceğini detaylandırmalıdır. Bu aşama, müşteri memnuniyeti ve süreç etkinliğinin değerlendirilmesi ile ilişkilidir.
-
Doküman Kontrolü: ISO 9001:2015, dokümanların kontrol altına alınmasını şart koşar. Kalite el kitabında dokümanların nasıl kontrol edileceği ve güncelleneceği açıklanmalıdır. Bu, bilgi ve verilerin doğruluğunu sağlamak için kritik bir unsurdur.
Kalite El Kitabının Faydaları
- Süreç Yaklaşımı: ISO 9001:2015’in proses bazlı yaklaşımını uygulamaya koyar, tüm süreçlerin standartlara uygun yönetilmesini sağlar.
- Risk Yönetimi: Risk tabanlı düşünme yaklaşımını kullanarak, işletmenin karşılaşabileceği riskleri minimize etmeye yardımcı olur.
- Müşteri Memnuniyeti: Kalite politikaları ve süreçler, müşteri beklentilerini karşılama üzerine odaklandığından, müşteri memnuniyetini artırmaya yönelik stratejiler geliştirir.
- Denetim Kolaylığı: Kalite el kitabı, iç ve dış denetimlerde referans alınan temel dokümanlardan biridir. Denetim süreçlerinin daha etkin ve şeffaf olmasına yardımcı olur.
ISO 9001:2015 Kalite El Kitabı Nasıl Hazırlanır?
ISO 9001:2015’e uygun bir kalite el kitabı hazırlarken şu adımlar izlenmelidir:
-
Kuruluşun İç ve Dış Bağlamının Belirlenmesi: İç ve dış faktörlerin tanımlanması ve işletmenin bağlamının net olarak belirlenmesi gerekir.
-
Kalite Politikası ve Hedeflerinin Belirlenmesi: İşletmenin stratejik yönüne uygun olarak kalite politikası ve hedefleri oluşturulmalı ve bu hedeflere ulaşma yolları dokümante edilmelidir.
-
Proseslerin Tanımlanması: Kalite yönetim sisteminin temel süreçleri ve bunların birbiriyle etkileşimi açıklanmalıdır. Bu, süreçlerin etkin yönetimi için kritiktir.
-
Risk ve Fırsat Yönetimi: İşletmenin karşılaşabileceği riskler tanımlanmalı, bu risklerin nasıl yönetileceği ve fırsatların nasıl değerlendirileceği dokümana yansıtılmalıdır.
-
Performans İzleme ve Değerlendirme Süreçleri: Süreç performansının izlenmesi ve iyileştirilmesi için kullanılacak yöntemler açıklanmalıdır.
ISO 9001:2015’e uygun olarak hazırlanan bir kalite el kitabı, kuruluşun tüm kalite yönetim süreçlerini standartlara uygun şekilde düzenler. Proseslerin etkin yönetimi, risklerin azaltılması ve müşteri memnuniyetinin artırılması, bu dokümanla daha etkin bir şekilde sağlanabilir. Kalite el kitabı, hem çalışanlara rehberlik eden hem de denetim süreçlerini kolaylaştıran önemli bir dokümandır.
Örnek Kalite El Kitabı PDF Format için Tıklayınız