ISO 9001 Prosedürleri Nelerdir?

Prosedür Nedir?
Prosedür, bir iş sürecinin nasıl yapılacağını adım adım tarif eden ve belli bir amaca ulaşmayı sağlayan bir dokümandır. Prosedürler, iş süreçlerini standart hale getirir, tutarlılığı sağlar ve işin belirlenen kriterlere uygun olarak yapılmasını temin eder. Bir prosedür, işlemlerin sıralamasını, sorumlulukları ve izlenecek yolları netleştirir.

ISO 9001 Açısından Prosedür Nedir?

ISO 9001 standartlarına göre prosedür, işletmenin kalite yönetim sistemini kontrol altına almak için oluşturulmuş dokümante edilmiş bir süreç tanımıdır. Prosedürler, iş akışlarının hatasız bir şekilde yürümesini ve kalite yönetim sisteminin sürekli iyileştirilmesini sağlar. ISO 9001, prosedürlerin işleyişi ve standardın gereklerinin yerine getirilmesi için kılavuz niteliği taşır.

ISO 9001:2008 Zorunlu Prosedürleri

ISO 9001:2008 versiyonu, belirli prosedürlerin oluşturulmasını zorunlu kılıyordu. Bu prosedürler, kalite yönetim sisteminin temelini oluşturuyor ve belirli süreçlerin kontrol altına alınmasını sağlıyordu. Zorunlu prosedürler şunlardı:

1. Dokümanların Kontrolü Prosedürü: Kalite yönetim sistemi içindeki tüm dokümanların nasıl kontrol edileceğini belirler.
2. Kayıtların Kontrolü Prosedürü: Kayıtların güvenli bir şekilde saklanması, güncellenmesi ve izlenmesi için gerekli adımları tarif eder.
3. İç Tetkik Prosedürü: İç denetimlerin nasıl planlanacağını, yürütüleceğini ve raporlanacağını açıklar.
4. Uygun Olmayan Ürün/Hizmet Kontrolü Prosedürü: Uygun olmayan ürünlerin nasıl tanımlanacağını, kontrol edileceğini ve yönetileceğini belirler.
5. Düzeltici Faaliyet Prosedürü: Bir problem tespit edildiğinde, düzeltilmesi için hangi adımların atılacağını açıklayan prosedürdür.
6. Önleyici Faaliyet Prosedürü: Olası hataları önlemek amacıyla alınacak önlemleri ve uygulanacak işlemleri tarif eder.

ISO 9001:2015 ve Dökümante Edilmiş Bilgi

ISO 9001:2015 versiyonu, önceki sürümlerde zorunlu olan prosedür kavramını esnetmiştir. 2015 revizyonu, “zorunlu prosedürler” yerine dökümante edilmiş bilgi terimini kullanmıştır. Bu değişiklik, prosedürlerin oluşturulmasının zorunlu olmadığını, ancak işletmenin süreçlerini etkili şekilde yönetmek ve kontrol altında tutmak için ihtiyaç duyduğu dökümante edilmiş bilgileri belirlemesi gerektiğini ifade eder. Yani her işletme, kendi ihtiyaçlarına ve risklerine göre hangi dokümanların gerekli olduğunu belirler.

Dökümante edilmiş bilgi kavramı, yalnızca prosedürleri değil, aynı zamanda kayıtları, talimatları ve diğer kalite yönetimiyle ilgili dokümanları kapsar. Bu esneklik, işletmelere kendi süreçlerini daha iyi yönetme fırsatı tanır, ancak yine de süreçlerin düzgün işleyebilmesi için dökümantasyon önemini korur.

ISO 9001:2015 te Prosedür Zorunlu mu?

ISO 9001:2015 te prosedürlerin oluşturulması zorunlu değildir, ancak süreçlerin etkin bir şekilde yönetilmesi için gerekli olan bilgilerin dokümante edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Yani her işletme, kendi yapısına ve süreçlerine göre gerekli gördüğü dokümanları oluşturarak kalite yönetim sistemini yönetmelidir.

ISO 9001 standardında, prosedürler kalite yönetim sisteminin temel yapı taşlarındandır. ISO 9001:2008 versiyonu belirli prosedürlerin zorunlu tutulduğu bir yapıya sahipken, ISO 9001:2015 daha esnek bir yaklaşım sunarak dökümante edilmiş bilgi terimiyle işletmelere dokümantasyon konusunda serbestlik tanımıştır. Ancak yine de etkili bir kalite yönetimi için süreçlerin doğru dokümante edilmesi ve kayıt altına alınması gereklidir.