ISO 45001 Belgesi Nasıl Alınır?
ISO 45001 Belgesi almak için bir kuruluş, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemini kurup uygulamalı, ardından akredite bir belgelendirme kuruluşundan denetimden geçerek belgeyi almalıdır. ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Belgesi, iş yerlerinde güvenli çalışma ortamını sağlamak amacıyla kullanılan bir standarttır. İş kazalarını, meslek hastalıklarını önlemek ve çalışanların sağlığını güvence altına almak için tasarlanmıştır.
Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenir. Bu belge, işletmelere hem yasal yükümlülüklerini yerine getirme hem de uluslararası standartlara uyum sağlama imkanı sunar.
ISO 45001 ve 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, iş yerlerinde güvenliğin sağlanmasını zorunlu kılar. Bu yasa, işverenlerin iş yerinde güvenlik önlemlerini almasını ve çalışanların sağlığını korumalarını şart koşar. Yasa kapsamında iş yerlerinde risk değerlendirmesi yapılması, acil durum planları hazırlanması ve sağlık gözetimi süreçlerinin düzenlenmesi zorunludur. İşverenler, bu kanun kapsamında Ortak Sağlık Güvenlik Birimi (OSGB) hizmeti alarak iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi çalıştırmak zorundadır. Bu uzmanlar, iş güvenliği politikalarını belirler ve risk değerlendirmesi yapar. İş yeri hekimi ise çalışanların sağlık gözetimini gerçekleştirir.
ISO 45001 Belgesi almak isteyen işletmeler, bu yasal düzenlemelere uyum sağlayarak süreçlerini güvence altına alır. ISO 45001 Belgesi, iş yerinin bu konudaki sistematik yaklaşımını gösterir.
İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi Zorunluluğu
6331 sayılı kanuna göre, iş yerlerinin tehlike sınıflarına ve çalışan sayısına bağlı olarak iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi ile çalışması zorunludur. İş güvenliği uzmanı, iş yerinde güvenlik risklerini analiz eder ve gerekli tedbirleri planlar. İşyeri hekimi ise çalışanların sağlık gözetimini yapar, sağlık taramaları ve gerekli kontrolleri gerçekleştirir.
ISO 45001:2018 Belgesi, iş sağlığı ve güvenliği alanında oluşturulan bu profesyonel destekle uyumlu bir yapıya sahiptir. Bu belgeyi almak isteyen işletmeler, iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi ile işbirliği yaparak iş sağlığı ve güvenliği süreçlerini güçlendirir.
ISO 45001 Belgesi Alım Süreci: Detaylı İnceleme
ISO 45001 Belgesi almak, işletmelere hem yasal gereklilikleri karşılama hem de çalışanlarının güvenliğini sağlama konusunda önemli avantajlar sunar. Bu süreç, işletmenin mevcut iş sağlığı ve güvenliği sistemini analiz etmek, iyileştirmek ve bu doğrultuda belgelendirme aşamalarını tamamlamakla başlar. ISO 45001 Belgesi alım süreci, çeşitli aşamalardan oluşur ve her bir adım dikkatli bir planlama ve uygulama gerektirir.
1. Mevcut Durum Analizi
ISO 45001 Belgesi alım sürecinin ilk adımı, işletmenin mevcut sağlık ve güvenlik sistemlerinin kapsamlı bir analizidir. Bu analiz, işyerindeki potansiyel tehlikeleri, risk faktörlerini ve bu risklerin çalışanlar üzerindeki olası etkilerini değerlendirir. Bu aşamada, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında zorunlu olan risk değerlendirmesi yapılır. Risk değerlendirmesi, hem yasal gerekliliklerin yerine getirilmesi hem de ISO 45001 standardına uygunluğun sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.
Risk değerlendirmesi, aşağıdaki unsurları içerir:
- İşyerinde mevcut tehlikelerin belirlenmesi.
- Bu tehlikelerin çalışanlar üzerindeki olası etkilerinin analiz edilmesi.
- Risklerin minimize edilmesi amacıyla alınacak önlemlerin planlanması.
Bu aşamada, iş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleri sürecin önemli bir parçası haline gelir. Uzmanlar, potansiyel risklerin tanımlanmasında aktif rol oynar ve işletmenin hangi alanlarda iyileştirme yapması gerektiği konusunda rehberlik eder.
2. Dokümantasyon ve Politika Oluşturulması
ISO 45001:2018 standardına uygun olarak iş sağlığı ve güvenliği dokümantasyonları hazırlanır. Bu dokümantasyon, işletmenin iş sağlığı ve güvenliği politikalarını, acil durum planlarını ve risk yönetimi süreçlerini kapsar. Dokümantasyonun doğru ve eksiksiz hazırlanması, belgelendirme sürecinin temel taşıdır. Dokümanlar, işletmenin risk yönetim yaklaşımını sistematik hale getirir ve hem iç hem de dış denetimlerde dayanak oluşturur.
Politika Belirleme:
ISO 45001 Belgesi almak için iş sağlığı ve güvenliği politikaları açıkça tanımlanmalıdır. Bu politikalar, çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için alınacak önlemleri, risklerin nasıl yönetileceğini ve acil durumlarda yapılacak işlemleri içerir. İş güvenliği uzmanları ve işyeri hekimleri, bu politikaların oluşturulmasında danışmanlık rolü oynar ve sistemin işletme içerisindeki tüm çalışanlar tarafından anlaşılmasını sağlar.
Dokümantasyon:
Belgenin gerektirdiği dokümanlar arasında iş sağlığı ve güvenliği yönetim planları, risk analiz raporları, acil durum müdahale planları ve çalışan eğitim kayıtları yer alır. Bu belgeler, hem denetimler sırasında hem de işletme içi süreçlerin izlenmesinde kullanılır. Ayrıca, işyerindeki her adımın belgelenmesi, işletmenin şeffaf ve sistematik bir yaklaşım sergilediğini gösterir.
3. Uygulama ve Eğitimler
Dokümantasyonun ardından, iş sağlığı ve güvenliği politikalarının iş yerinde uygulanması gerekir. Bu uygulamalar, risk yönetim stratejilerinin hayata geçirilmesi ve işyerinde güvenli çalışma ortamlarının oluşturulması anlamına gelir. Aynı zamanda, iş güvenliği politikalarının etkin bir şekilde uygulanabilmesi için çalışanların bu süreçlere dahil edilmesi zorunludur.
Eğitimlerin Önemi:
ISO 45001:2018 Belgesi alım sürecinde, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusundaki farkındalıkları artırılır. İş güvenliği eğitimleri, çalışanların iş yerinde karşılaşabilecekleri tehlikeler hakkında bilgi sahibi olmasını ve bu tehlikelere karşı nasıl önlem alınacağını öğrenmesini sağlar. Bu eğitimler, iş güvenliği uzmanları tarafından düzenlenir ve hem teorik hem de pratik uygulamaları içerir. Eğitimin sürekli olarak güncellenmesi ve tekrarlanması, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin başarısı açısından hayati önem taşır.
4. İç Denetim ve Süreç İzleme
İş sağlığı ve güvenliği politikalarının ve uygulamalarının etkinliği, iç denetimler aracılığıyla düzenli olarak gözden geçirilir. İç denetimler, ISO 45001:2018 standardına uygunluğun kontrol edilmesi, eksikliklerin tespit edilmesi ve düzeltici önlemlerin alınmasını içerir. İşletme içinde yapılacak bu denetimler, belgelendirme sürecine hazırlık açısından önem taşır.
Denetim Süreçleri:
İç denetimlerde, iş sağlığı ve güvenliği süreçlerindeki her aşama değerlendirilir. Risk yönetim planlarının etkinliği, çalışanların eğitim düzeyi ve iş güvenliği önlemlerinin uygulama başarısı incelenir. İç denetimlerde ortaya çıkan eksiklikler, iyileştirme fırsatları olarak değerlendirilir ve süreçlerin sürekli geliştirilmesine katkı sağlar.
5. Bağımsız Denetim ve Belgelendirme
ISO 45001 Belgesi almak için son aşama, bağımsız bir belgelendirme kuruluşu tarafından gerçekleştirilen denetimdir. Bu denetim, işletmenin ISO 45001:2018 standartlarına uygunluğunu kontrol eder. Denetim sürecinde, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin dokümantasyonları incelenir, uygulamalar gözden geçirilir ve iş yerinde yapılan denetimler değerlendirilir.
Bağımsız Belgelendirme Kuruluşu:
Denetimi gerçekleştiren belgelendirme kuruluşları, ISO 45001 standardına uygunluğu değerlendirmek üzere yetkilendirilmiş kurumlardır. Bu kuruluşlar, işyerinde iş güvenliği politikalarının ne kadar etkili olduğunu ve uygulamaların belgelerle ne kadar tutarlı olduğunu inceler. Denetim sonuçları olumlu olduğunda, işletmeye ISO 45001 Belgesi verilir. Ancak denetim sırasında tespit edilen eksiklikler varsa, işletmeye bu eksiklikleri gidermesi ve yeniden denetime hazır hale gelmesi için süre tanınır.
Danışmanlık ve Hazırlık Süreci:
İşletmeler, bu belgelendirme sürecine hazırlık aşamasında profesyonel danışmanlık hizmetlerinden faydalanabilir. Danışmanlık hizmeti, hem dokümantasyonun hazırlanmasında hem de uygulamaların denetim sürecine uygun hale getirilmesinde önemli rol oynar. İş güvenliği uzmanları, işyeri hekimleri ve belgelendirme danışmanları bu süreci işletmenin yasal gerekliliklere ve ISO 45001:2018 standardına tam uyumlu hale getirmek için destek sağlar.
Bağımsız denetim sonrası başarılı olan işletmeler ISO 45001 Belgesi alır. Ancak belgenin alındıktan sonra da düzenli iç ve dış denetimlerle sürdürülebilirliği sağlanmalıdır. ISO 45001 Belgesi işletmelere sadece yasal uygunluk sağlamakla kalmaz, aynı zamanda iş yerinde güvenlik kültürünün yerleşmesini destekler.
ISO 45001:2018 ve Diğer Standartlarla İlişkisi
ISO 45001:2018, iş sağlığı ve güvenliği alanında kullanılan uluslararası bir standarttır. İş yerlerinde güvenli çalışma koşullarının sağlanmasına ve çalışanların korunmasına odaklanır. ISO 9001:2015 gibi kalite yönetim sistemleri ile birlikte uygulandığında, işletmelerin hem kaliteyi hem de güvenliği eş zamanlı yönetmesi mümkündür. Bu iki standart, iş süreçlerinin daha etkin ve verimli şekilde yönetilmesini sağlar.
ISO 45001 Belgesi iş yerinde güvenliği arttırarak çalışanların korunmasını sağlar. Bu belge, işletmelere yasal düzenlemelere uyum sağlama, iş güvenliği süreçlerini iyileştirme ve uluslararası iş güvenliği standartlarına uygunluk sağlama imkanı sunar.
ISO 45001 Belgesi için Akredite Kuruluşlar Kimlerdir?
Akredite kuruluşlar, ulusal ya da uluslararası bir akreditasyon kuruluşu tarafından yetkilendirilmiş, belirli standartlara göre denetim ve belgelendirme yapma yetkisine sahip olan kurumlardır. Bu kuruluşlar, işletmelere çeşitli yönetim sistemleri, ürün ya da hizmetlerin uluslararası standartlara uygunluğunu belirten belgeleri verir. ISO 45001 Belgesi gibi uluslararası standartlara uygunluk belgelendirmesi yapan kuruluşlar, yalnızca yetkili bir akreditasyon kurumu tarafından akredite edildikleri takdirde bu hizmetleri sunabilir.
Türkiye de ve dünya genelinde akredite belgelendirme hizmeti sunan bazı önde gelen kuruluşlar şunlardır:
Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK)
TÜRKAK, Türkiye de belgelendirme kuruluşlarını akredite eden ulusal akreditasyon otoritesidir. Türkiye nin 1999 yılında kurduğu bu kurum, ISO 45001 Belgesi, ISO 9001 Belgesi , ISO 13485 Belgesi, ISO 27001, ISO 50001, ISO 14001 ve diğer yönetim sistemleri standartlarına uygun belgelendirme kuruluşlarını akredite eder. TÜRKAK, Uluslararası Akreditasyon Forumu (IAF) ve Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) gibi uluslararası akreditasyon kuruluşlarına üyedir. Bu üyelikler, TÜRKAK tarafından verilen belgelerin uluslararası geçerliliğini garanti eder.
United Kingdom Accreditation Service (UKAS)
UKAS, Birleşik Krallık ta faaliyet gösteren ulusal akreditasyon kuruluşudur. Bu kurum, ISO 45001 Belgesi ISO 9001 Belgesi , ISO 13485 Belgesi, ISO 27001, ISO 50001 gibi yönetim sistemleri için belgelendirme kuruluşlarını akredite eder ve denetler. UKAS, işletmelerin dünya genelinde tanınan ve kabul gören belgelere sahip olmasını sağlar. UKAS tarafından verilen belgeler, hem Birleşik Krallık ta hem de uluslararası alanda yüksek prestij taşır.
ANSI National Accreditation Board (ANAB)
ANAB, Amerika Birleşik Devletleri nde faaliyet gösteren bir akreditasyon kuruluşudur. Yönetim sistemleri belgelendirme kuruluşlarını, laboratuvarları ve diğer uygunluk değerlendirme kuruluşlarını akredite eder. ISO 45001 Belgesi gibi standartlara uygunluk sağlayan belgelendirme kuruluşlarını yetkilendirir. ANAB, dünya çapında tanınan bir akreditasyon kurumu olarak, işletmelerin uluslararası arenada kabul gören belgeler almasına yardımcı olur.
Deutsche Akkreditierungsstelle (DAkkS)
DAkkS, Almanya nın ulusal akreditasyon kuruluşudur. Almanya da faaliyet gösteren belgelendirme kuruluşlarını ISO standartlarına uygunluk açısından denetler ve akredite eder. DAkkS akreditasyonu, özellikle Avrupa da geniş bir kabul görür ve yüksek kaliteyi simgeler. ISO 45001 Belgesi gibi iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerinin belgelendirilmesinde DAkkS akreditasyonuna sahip belgeler büyük önem taşır.
Joint Accreditation System of Australia and New Zealand (JAS-ANZ)
JAS-ANZ, Avustralya ve Yeni Zelanda nın ortak akreditasyon sistemi olarak faaliyet gösterir. Bu kurum, yönetim sistemleri ve uygunluk değerlendirme kuruluşlarını akredite eder. JAS-ANZ,ISO 45001 Belgesi ISO 9001 Belgesi , ISO 13485 Belgesi, ISO 27001, ISO 50001 gibi uluslararası standartları uygulayan işletmelerin belgelerinin kabul edilmesini sağlar.
IAS (International Accreditation Service)
IAS, Amerika Birleşik Devletleri merkezli, dünya çapında akreditasyon hizmetleri sunan bir kuruluştur. İşletmelere çeşitli yönetim sistemleri, ürün ve hizmetlerin belgelendirilmesi için belgelendirme kuruluşlarını akredite eder. ISO 45001 Belgesi gibi iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi belgeleri de IAS tarafından akredite edilen kuruluşlar tarafından verilebilir.
UAF (United Accreditation Foundation)
UAF, Amerika Birleşik Devletleri merkezli uluslararası bir akreditasyon kuruluşudur ve küresel çapta yönetim sistemleri belgelendirme hizmetleri sunan kuruluşları akredite eder. UAF, belgelendirme kuruluşlarını denetler ve belgelendirme süreçlerinin uluslararası standartlara uygun olarak yürütülmesini sağlar. ISO 45001:2018 gibi yönetim sistemlerinin belgelendirilmesi, UAF akreditasyonlu kuruluşlar tarafından yapılabilir.
Bu akreditasyon kuruluşları, belgelendirme süreçlerinin tarafsız, adil ve uluslararası geçerlilikte olduğunun güvencesini verir.
Akredite Belgenin Önemi
ISO 45001 gibi yönetim sistemi belgelerinin akredite bir belgelendirme kuruluşu tarafından verilmiş olması, bu belgelerin geçerliliği ve güvenilirliği açısından büyük önem taşır. Akredite belgelerin önemi şu başlıklarda öne çıkar:
-
Uluslararası Geçerlilik
Akredite bir kuruluş tarafından verilen ISO 45001 Belgesi, dünya genelinde kabul görür. Ulusal ya da uluslararası iş ortakları, akredite belgelere sahip işletmelerin iş sağlığı ve güvenliği standartlarına uyduğundan emin olur. Bu da, özellikle uluslararası faaliyet gösteren işletmeler için önemli bir avantaj sağlar. -
Tarafsızlık ve Güvenilirlik
Akreditasyon, belgelendirme kuruluşunun bağımsız, tarafsız ve profesyonel bir şekilde hizmet verdiğini garanti eder. Akredite kuruluşlar, yetkilendirilmiş denetim süreçlerini doğru ve şeffaf şekilde yürütmek zorundadır. Bu da belgenin güvenilirliğini artırır. -
Yasal Uygunluk
Akredite belgelendirme kuruluşları, verdikleri belgelerin yasal uygunluk kriterlerini karşıladığını temin eder. Özellikle iş sağlığı ve güvenliği gibi yasal yükümlülüklerin bulunduğu alanlarda akredite belgeler, denetimlerde ve yasal süreçlerde işletmelere avantaj sağlar. -
İtibar ve Rekabet Gücü
Akredite bir belgelendirme kuruluşundan alınan ISO 45001 Belgesi, işletmenin itibarını artırır. Müşteriler ve iş ortakları nezdinde güvenilirlik sağlar. Ayrıca, aynı sektörde faaliyet gösteren rakip işletmelerle karşılaştırıldığında rekabet avantajı elde edilmesini sağlar. -
Sürekli İyileştirme
Akredite belgeler, düzenli olarak denetlenmeyi gerektirir. İşletmeler, belgenin geçerliliğini korumak amacıyla periyodik iç ve dış denetimlerden geçer. Bu süreç, işletmenin sürekli iyileştirme yapmasını teşvik eder ve iş sağlığı ve güvenliği yönetim sisteminin güncel kalmasını sağlar.
Akredite bir kuruluş tarafından verilen ISO 45001 Belgesi, işletmenin ulusal ve uluslararası standartlara tam uyumlu olduğunu gösterir. Aynı zamanda çalışan güvenliği konusunda sistematik bir yaklaşım benimsediğini ve riskleri etkin bir şekilde yönettiğini kanıtlar. Akredite bir belgenin işletmeye sağladığı prestij, güvenilirlik ve yasal uygunluk, belgelendirme sürecinin en önemli unsurları arasında yer alır.
ISO 45001 Belgesi hakkında Kısa bilgilendirme yazılarımız
ISO 45001 Nedir, Ne İşe Yarar?
ISO 45001, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi standartlarını belirleyen uluslararası bir standarttır. Bu standart, iş yerlerinde güvenli çalışma ortamları oluşturmak, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını en aza indirmek amacıyla oluşturulmuştur. ISO 45001 Belgesi işletmelerin risk yönetimi stratejilerini iyileştirir, çalışanların güvenliğini artırır ve iş sağlığı politikalarının etkin şekilde uygulanmasını sağlar.
ISO 45001 Belgesini Kimler Alabilir?
ISO 45001 Belgesi, her büyüklükteki işletme tarafından alınabilir. Üretim, hizmet, inşaat gibi farklı sektörlerde faaliyet gösteren tüm işletmeler bu belgeyi alarak iş sağlığı ve güvenliği konusunda sistematik bir yapı oluşturabilir. İş kazalarını azaltmayı, çalışanların güvenliğini sağlamayı hedefleyen her işletme bu belgelendirme sürecinden yararlanabilir.
OHSAS 18001 ile ISO 45001 Arasındaki Farklar Nelerdir?
OHSAS 18001, ISO 45001 in önceki versiyonu olarak bilinir ve iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri için kullanılırdı. ISO 45001, OHSAS 18001 in yerini almak üzere geliştirilmiştir ve daha kapsamlı bir yapı sunar. ISO 45001, risk yönetimi, liderlik, işyeri kültürü ve katılımcılık üzerine daha fazla vurgu yapar. Ayrıca, ISO 45001 in yapısı, diğer ISO yönetim sistemleri (ISO 9001 gibi) ile entegre olmayı kolaylaştırır.
ISO 45001 Önceki Adı Nedir?
ISO 45001 in önceki adı OHSAS 18001’dir. OHSAS 18001, iş sağlığı ve güvenliği yönetimi için kullanılan eski standarttı ve 2018 yılında ISO 45001’in yayınlanmasıyla yürürlükten kaldırıldı.
ISO 45001 Zorunlu Mu?
ISO 45001 zorunlu bir standart değildir, ancak birçok sektörde iş sağlığı ve güvenliği açısından işletmelere büyük avantajlar sağlar. Bazı ülkelerde yasal düzenlemeler çerçevesinde işletmelerin bu belgeyi alması zorunlu olabilir ya da sektörün talepleri doğrultusunda belge talep edilebilir.
ISO 45001 Risk Nedir?
ISO 45001 de risk, iş yerindeki potansiyel tehlikelerin çalışanların sağlığına ve güvenliğine yönelik olası olumsuz etkileridir. Bu risklerin belirlenmesi, analiz edilmesi ve önlenmesi, ISO 45001 standardının temel unsurlarından biridir. Risk yönetimi, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının en aza indirilmesi açısından kritik rol oynar.
ISO 45001 Ne Zaman Yürürlüğe Girdi, Hangi Yıl Çıktı?
ISO 45001, 12 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu tarih itibarıyla OHSAS 18001 in yerini alarak uluslararası alanda iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi olarak kabul edildi.
ISO 45001 Baş Denetçi Nasıl Olunur?
ISO 45001 baş denetçi olmak için, belgelendirilmiş eğitim programlarına katılmak ve iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri konusunda yeterli bilgi ve deneyime sahip olmak gerekir. Eğitim sonunda yapılan sınavda başarılı olunduğunda, baş denetçi sertifikası alınır. Baş denetçiler, ISO 45001 uygulamalarını değerlendirmek ve denetlemekle görevlidir.
OHSAS Açılımı Nedir?
OHSAS, Occupational Health and Safety Assessment Series yani İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme Serisi anlamına gelir. OHSAS 18001, iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemlerine yönelik bir standarttı.
OHSAS 18001 Neden Kaldırıldı?
OHSAS 18001, ISO 45001’in daha kapsamlı ve uluslararası alanda kabul görmesi sebebiyle kaldırıldı. ISO 45001, OHSAS 18001’den daha güncel yaklaşımlar içerir ve diğer yönetim sistemleriyle (ISO 9001 gibi) entegrasyonu kolaylaştırır. ISO 45001 Belgesi iş sağlığı ve güvenliği yönetimi konusunda daha etkin bir yapı sunarak OHSAS 18001’in yerini aldı.